Kroatië nieuw lid van de Europese Unie: gevolgen voor tewerkstelling en btw

Sinds 1 juli 2013 is Kroatië lid van de Europese Unie. Als u handel drijft met Kroatische bedrijven, heeft die toetreding gevolgen voor uw btw-verplichtingen. De toetreding heeft ook gevolgen voor de tewerkstelling van Kroatische werknemers in België en op sociaalrechtelijk vlak.

Gevolgen voor tewerkstelling

Als u Kroaten tewerkstelt, moeten zij tijdens een overgangsperiode van twee jaar toch nog een arbeidsvergunning bezitten, zoals bij de tewerkstelling van niet-EU-onderdanen.
Een arbeidsvergunning is de toelating om een vreemde werknemer tewerk te stellen.
Dezelfde regels gelden voor Bulgaarse en Roemeense werknemers. Die arbeidsvergunning moet u vooraf aanvragen bij de gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling. Dit zijn
in Vlaanderen het VDAB-,  in Wallonië het FOREM- en in het Duitstalig landsgedeelte het Arbeitsamt-kantoor dat bevoegd is voor de plaats waar de werknemer zal worden tewerkgesteld.  Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verloopt de aanvraagprocedure rechtstreeks bij het ministerie.
In de praktijk hangt de aanvraag van een arbeidsvergunning samen met de aanvraag voor een arbeidskaart B. De Kroatische werknemer moet dus een arbeidskaart bezitten om hier te kunnen werken.
De overgangsperiode loopt in principe van 1 juli 2013 tot 30 juni 2015. De overgangsperiode voor Bulgaren en Roemenen eindigt dit jaar op 31 december 2013.

Uitzonderingen: tijdelijke tewerkstelling en knelpuntberoepen

Voor EER-bedrijven (bedrijven uit de Europese Economische Ruimte = landen van de Europese Unie en IJsland, Noorwegen en Liechtenstein) die geen buitenlandse uitzend- of detacheringsbureaus zijn en tijdelijk Kroaten (Bulgaren of Roemenen) in België tewerkstellen, is er geen overgangsperiode: zij hebben geen arbeidsvergunning/kaart nodig.

Wanneer u iemand zoekt voor een knelpuntberoep, dan geldt een versnelde procedure binnen de vijf werkdagen zonder arbeidsmarktonderzoek voor het verkrijgen van een arbeidsvergunning (arbeidskaart B). Op de website van de RVA kan u de lijst raadplegen van studies die voorbereiden op een beroep waarvoor een significant tekort aan arbeidskrachten bestaat.

Aanvragen voor arbeidsvergunningen in het kader van de knelpuntprocedure moet  u rechtstreeks stellen aan de diensten van de gewestelijke ministeries.

Gevolgen voor sociale zekerheid

Vroeger werd de sociale zekerheid geregeld door het bilateraal sociale zekerheidsverdrag gesloten tussen België en Kroatië. Vanaf 1 juli 2013 bepalen de EG-Verordeningen inzake coördinatie van sociale zekerheid (883/2004, 987/2009, 1231/2010) onder welke sociale zekerheidswetgeving werknemers vallen bij detachering of gelijktijdige tewerkstelling in meerdere EU-landen.
Een detachering naar of van Kroatië die vóór 1 juli 2013 is aangevangen en na deze periode wordt verlengd, loopt gewoon door. De al verlopen periode vóór 1 juli 2013 wordt meegerekend bij het bepalen van de totale detacheringsduur. Enkel het uitgereikte document zal wijzigen.

Gevolgen voor btw

Bedrijven die transacties verrichten met ondernemingen/particulieren in Kroatië moeten ook rekening houden met nieuwe btw-gevolgen en -verplichtingen. Vanaf 1 juli 2013 is geen sprake meer van invoer en uitvoer van goederen, maar van de intracommunautaire verwerving en intracommunautaire levering van goederen.
Vervoer van goederen van en naar Kroatië wordt niet langer vrijgesteld van btw.
Voor diensten aan een ondernemer in Kroatië geldt de verplichte verlegging van heffing van de btw naar de afnemer.
Het btw-nummer van Kroatische bedrijven bestaat uit 11 cijfers, voorafgegaan door de landcode 'HR'. U kan de geldigheid van btw-nummers van bedrijven in de Europese Unie nakijken op de volgende link VIES. Kroatië treedt niet toe tot de Eurozone en behoudt zijn eigen munt, de Kuna.