Een fiscale regel aanvechten, waar moet u aankloppen? Het Europees Hof van Justitie

Wat als de fiscale wetgever een regel invoert waar u het niet mee eens bent. U bent van mening dat uw fundamentele rechten er door worden geschonden. U meent dat de overheid helemaal niet bevoegd was om deze maatregel te nemen. Dan kan u bij verschillende instanties terecht om die regels aan te vechten. Naar gelang de regel die u aanvecht en de rechten die geschonden zijn, kan u naar een ander rechtscollege trekken. Wij geven een overzicht: in deze bijdrage focussen we op het Europees Hof van Justitie.

 Belgische wetgever moet de Europese regels respecteren

Stel dat u een geschil heeft met de fiscus over de toepassing van een bepaalde fiscale wet. De fiscus heeft de regel wel juist toegepast, maar volgens u is de wetsbepaling zelf in strijd met de regels die door Europa worden opgelegd. België moet als lidstaat van de Europese Unie immers het Europees recht respecteren. Vooral de regels van het vrij verkeer zijn daarbij belangrijk. Burgers van de Unie zijn vrij om goederen te vervoeren naar andere landen, diensten aan te bieden in andere landen, te werken in een ander land, een vennootschap op te richten in een ander land, ... De lidstaten mogen die vrijheden in principe niet beperken.

Voorbeeld

Een nationale wet die dividenden van buitenlandse vennootschappen zwaarder belast dan dividenden van binnenlandse vennootschappen schendt het vrij verkeer van vestiging/vrij verkeer van kapitaal.

Een prejudiciële vraag stellen over Europees recht

Als u van mening bent dat een Belgische (fiscale) regel uw Europese 'vrijheden' schendt, kan u aan de rechtbank vragen om een prejudiciële vraag te stellen aan het Europees Hof van Justitie. Dit is een Europees rechtscollege dat de zaak dan verder zal onderzoeken.  Het Hof oordeelt of het Europees recht al dan niet geschonden is. De rechtbank die de vraag heeft gesteld, is gebonden door de visie van het Hof.

Let wel op: gewone rechtbanken zijn niet verplicht in te gaan op uw verzoek om een prejudiciële vraag te stellen. Enkel als tegen de uitspraak van de rechter geen andere rechtsmiddelen meer mogelijk zijn, moet de betrokken rechtbank of hof de vraag wel stellen. Bij ons betekent dit dat het Hof van Cassatie in principe niet mag weigeren een prejudiciële vraag te stellen.

Een procedure opgestart door de Europese Commissie

Daarnaast houdt ook de Europese Commissie een oogje in het zeil. Als zij van mening is dat een nationale wet van één van de lidstaten in strijd is met het Europees recht, zal zij de betrokken lidstaat aanmanen daar iets aan te doen. Als de lidstaat er niet op ingaat, kan de Commissie de zaak rechtstreeks aan het Hof voorleggen. Het Hof kan de lidstaat dan eventueel verplichten de wet aan te passen.