Hoe de aankoop van onroerend goed bestemd voor verkoop boekhoudkundig verwerken?

De bestemming die de vennootschap aan een aangekocht onroerend goed geeft, is bepalend voor de boekhoudkundige verwerking. Wordt het onroerend goed duurzaam voor de bedrijfsuitoefening gebruikt, dan wordt dit goed opgenomen onder de vaste activa. Maar als het goed voor verkoop is bestemd, wordt dit goed onder de voorraden opgenomen. De Commissie voor Boekhoudkundige Normen geeft tekst en uitleg.

Algemeen rekeningenstelsel

Onroerende goederen bestemd voor verkoop zijn onroerende goederen die de onderneming produceert of aankoopt van derden met de bedoeling om ze door te verkopen.
In de minimumindeling van een algemeen rekeningstelsel (wettelijk rekeningenschema voor het voeren van een boekhouding) is binnen de klasse 3. “Voorraden en bestellingen in uitvoering” een afzonderlijke rekening voorzien voor onroerende goederen bestemd voor verkoop. Op rekening 35 “Onroerende goederen bestemd voor verkoop” worden de onroerende goederen bestemd voor de verkoop geboekt met inbegrip van de terreinen, gebouwen en zakelijke rechten op onroerende goederen.

Onroerende goederen bestemd voor verkoop

Voor de Commissie voor Boekhoudkundige Normen bevat de rekening 35 “Onroerende goederen bestemd voor verkoop” zowel de onroerende goederen die zonder wijzigingen zullen worden verkocht, als de onroerende goederen die voor de verkoop een aantal bewerkingen ondergaan (bv. het bouwrijp maken van een bouwgrond, het slopen van een gebouw op een bebouwd terrein, de aankoop van een bouwgrond om hierop een gebouw op te trekken, de verkaveling van een aangekocht terrein).

Waardering van voor verkoop bestemde onroerende goederen

De voor verkoop bestemde onroerende goederen worden gewaardeerd tegen de aanschaffingswaarde of tegen de marktwaarde op de balansdatum als die lager is.
De kosten voor het bouwrijp of het verkoopbaar maken van dergelijk onroerend goed maken deel uit van de aanschaffingswaarde van het onroerend goed. Voorbeelden van deze kosten zijn onder meer studie- en ontwerpkosten, erelonen, registratierechten, bouw- en verbouwkosten. Maar louter algemene kosten (bv. van de algemene directie) en kosten met betrekking tot de verkoop (bv. promotiemateriaal en receptiekosten) behoren niet tot de aanschaffingswaarde.
De aldus bepaalde aanschaffingswaarde wordt vergeleken met de marktwaarde. Dit is in beginsel de verkoopprijs bij vertrek uit de onderneming op balansdatum.

Elk bestanddeel van het vermogen wordt afzonderlijk gewaardeerd. Omdat twee onroerende goederen nooit identieke technische of juridische kenmerken hebben, kan uitsluitend de methode van de individualisering worden toegepast. De FIFO- of LIFO-methode is niet mogelijk.

Bestellingen in uitvoering

Het algemeen rekeningenstelsel maakt een onderscheid tussen “onroerende goederen bestemd voor verkoop” (rekening 35) en “bestellingen in uitvoering” (rekening 37). Tussen beide rekeningen is er een wezenlijk verschil.

De post “onroerende goederen bestemd voor verkoop” omvat de bouwprojecten die de vennootschap in eigen beheer realiseert.
De post “bestellingen in uitvoering” omvat werk dat voor rekening van een derde op bestelling wordt uitgevoerd en waarvoor nog geen oplevering is geschied, en de goederen in bewerking die voor rekening van een derde op bestelling worden gemaakt en die nog niet werden geleverd (tenzij het gaat om seriewerk). M.a.w. de “ werken in uitvoering” in de courante bedrijfstaal.

Het boekhoudrecht voorziet twee verschillende waarderingsmethodes voor “bestellingen in uitvoering”: 1. waardering tegen vervaardigingsprijs; en 2. waardering tegen vervaardigingsprijs plus verworven winstmarge.

Voorbeeldboekingen

In CBN-advies 2015/8 vinden we nog volgende voorbeeldboekingen:
• boeking van de aankoop van het voor verkoop bestemd onroerend goed en de bijkomende kosten;
• boeking van de eventuele kosten van architecten, landmeters en andere ontwikkelingskosten;
• boeking op inventarisdatum (of, bij een permanent voorraadsysteem, bij iedere transactie);
• boeking van intercalaire interesten.

Uitgebreide info: zie CBN-advies 2015/8, www.cnc-cbn.be