Vouchers krijgen apart btw-statuut

Met een voucher of waardebon kan je als klant een product of dienst aankopen. Voor een ‘voucher’ zijn er twee momenten relevant: ten eerste de aankoop, ten tweede het gebruik. Op Europees vlak is hierover recent een richtlijn uitgewerkt. Hoofdregel is dat de twee momenten (aankoop en gebruik) niet als een aparte btw-handeling worden gezien. De lidstaten moeten deze regels nu nog omzetten in nationale wetgeving.

Wat is een voucher precies?

In de eerste plaats moeten we natuurlijk weten wat er precies onder een voucher begrepen moet worden. De Europese richtlijn geeft een definitie: “een instrument ten aanzien waarvan de verplichting bestaat dat instrument als tegenprestatie of gedeeltelijke tegenprestatie voor goederenleveringen of diensten te aanvaarden en waarbij de te verrichten goederenleveringen of diensten, of de identiteit van de potentiële verrichters ervan, vermeld staan op het instrument zelf of in de bijbehorende documentatie, inclusief de voorwaarden voor het gebruik van het instrument.” Met andere woorden: een voucher wordt eerst aangekocht en kan later worden gebruikt om er een dienst of goed mee te betalen (niet noodzakelijk door dezelfde persoon als de koper).

Voorbeelden

Een prepaid kaart met belwaarde voor gsm  of smartphone, een bon om in een restaurant te gaan eten, ...

Slechts één btw-handeling

Op Europees niveau werd er nu expliciet voor gekozen deze twee momenten (aankoop en gebruik)  niet als twee aparte btw-handelingen te zien. Er hoeft dan ook geen twee keer btw betaald te worden, maar slechts één keer. Wanneer de btw precies verschuldigd is, hangt af van het type voucher.

Enkelvoudig en meervoudig gebruik

De btw-behandeling hangt af van het soort voucher: er zijn enkelvoudige vouchers en meervoudige vouchers.

Enkelvoudige voucher

Bij een enkelvoudige voucher is op het moment van de uitgifte van de voucher al bekend waar de levering/dienst zal plaatsvinden en welke btw er verschuldigd zal zijn, bv. een wellnessbon  die enkel in België kan worden gebruikt. Op het moment van de aankoop weten verkoper en koper welke dienst er zal plaatsvinden en dat die zeker in België zal plaatsvinden. Ze weten dus ook welke btw er verschuldigd zal zijn. De btw is dan ook begrepen in de prijs van de voucher. De btw wordt bij de aankoop van de bon betaald.
Bij het latere gebruik van de voucher (de bon wordt ingewisseld in het wellnesscenter om van hun diensten gebruik te maken), is er geen btw meer verschuldigd.

Een bedrijf dat een bon koopt, om zelf door te verkopen is dus ook btw verschuldigd op de aankoop en moet btw aanrekenen bij het doorverkopen.

Voorbeeld

Een wellnesscenter verkoopt een bon (voor 95 EUR) aan een bedrijf dat bonnen aankoopt en verkoopt. Het wellnesscenter rekent btw aan. Toepasselijk tarief is 6 % (inbegrepen in de prijs van 95 EUR).  Dat komt in feite neer op 89,60 EUR bon + 5,40 EUR btw. Het wellnesscenter stort 5,40 EUR door aan de schatkist.

Het bedrijf verkoopt de bon voor 100 EUR verder aan een particulier die de bon gaat gebruiken. Het bedrijf rekent ook op deze doorverkoop btw aan, inbegrepen in de prijs van 100 EUR.  Dit komt neer op 94,34 EUR voor de bon en 5,66 EUR btw. Het bedrijf moet 5,66 EUR doorstorten, maar mag de zelf betaalde btw (5,40 EUR) aftrekken.

De particulier gebruikt de bon. Er is op dat moment geen btw meer verschuldigd.

Meervoudige vouchers

Bij een meervoudige  voucher is de dienst/goed en plaats van dienst/levering nog niet bekend  bij de uitgifte. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een restaurantbon: bij uitgifte weten verkoper en gebruiker nog niet in hoeverre die zal worden gebruikt om te eten en om te drinken. Vermits eten (12 %) en drinken (21 %) niet aan hetzelfde btw-tarief onderworpen zijn, is nog niet bekend hoeveel btw er verschuldigd zal zijn.

Op het moment van de aankoop van de voucher, moet er dan ook nog geen btw worden betaald.  Wanneer de gebruiker de bon gaat inwisselen tegen goederen of diensten, wordt de btw verschuldigd.

Voorbeeld

Als we teruggrijpen naar het vorige voorbeeld maar het wellnesscenter vervangen door een restaurant krijgen we een heel ander verhaal. Bij het uitreiken van de voucher aan een ander bedrijf, rekent het restaurant geen btw aan. Bij de doorverkoop door het bedrijf aan de particulier ook niet. De particulier betaalt btw op het moment dat hij effectief in het restaurant gaat dineren. Op dat moment weet de restaurateur welke btw hij moet aanrekenen.

Samenvatting

Enkelvoudige voucher = btw bij aankoop van de voucher/bon en in elke verdere fase bij doorverkoop, behalve in de laatste fase bij het gebruik om een goed/dienst aan te kopen.
Meervoudige voucher = geen btw bij aankoop van de voucher/bon of in verdere fases bij doorverkoop, maar wel in de laatste fase, bij het gebruik om een goed/dienst aan te kopen.

Nota bene

De nieuwe regeling geldt niet voor kortingsbonnen, maar enkel voor bonnen die tegen een dienst of goed kunnen worden ingeruild.

Vanaf wanneer?

De lidstaten moeten tegen 31 december 2018 deze nieuwe regels omzetten in hun nationale wetgeving, want zij treden in werking op 1 januari 2019. De nieuwe regels zullen dan ook alleen van toepassing zijn op vouchers die uitgegeven zijn na 31 december 2018. De Belgische fiscus past voor meervoudige vouchers deze regeling echter al grotendeels toe.